วัดตะไกรหน้าครุฑ

วัดตะไกรปัจจุบันเป็นวัดร้าง ได้ประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานของชาติ ตั้งอยู่ตำบลคลองสระบัว อำเภอพระนครศรีอยุธยา มีเนื้อที่ประมาณ 25 ไร่เศษ อยู่ห่างจากคลองสระบัวประมาณ 100 เมตร ไม่พบหลักฐานว่าใครเป็นผู้สร้าง สิ่งก่อสร้างหลักของวัดได้แก่ พระเจดีย์และพระอุโบสถที่ยังปรากฏให้เห็นอยู่ล้วนสร้างขึ้นในสมัยอยุธยาเป็นส่วนใหญ่ สันนิษฐานว่าสร้างในครั้งแผ่นดินพระบรมไตรโลกนาถ ประมาณปี พ.ศ. 2006 พระเจดีย์หลักของวัดและพระเจดีย์รายเป็นเจดีย์ที่มีลักษณะการก่อสร้างเหมือนกันทั้งสิ้น เป็นเจดีย์ฐานต่ำ บัวฐานเป็นแปดเหลี่ยม องค์ระฆังสูงแบบเจดีย์ทรงลังกา ซึ่งเป็นเจดีย์ที่สร้างในสมัยอยุธยายุคกลาง สำหรับพระพุทธรูปพระประธานและพระอุโบสถ เป็นแบบพระพุทธรูปอยุธยายุคกลางที่มีศิลปะสุโขทัยเจือปนอยู่มาก เช่น พระพักตร์รูปไข่ ผ้าสังฆาฏิเป็นเขี้ยวตะขาบ เป็นต้น วัดนี้คงมีการบูรณะกันเรื่อยมาตามลำดับ แต่ที่ปรากฏชัดคงได้มีการซ่อมครั้งหนึ่งในราวรัชกาลสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง เพราะปรากฏว่ามีพระปรางค์สร้างอยู่องค์หนึ่งทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของพระวิหาร ซึ่งพระปรางค์แบบนี้นิยมสร้างในสมัยพระเจ้าปราสาททอง ต่อมาเมื่อข้าศึกมาตีกรุงศรีอยุธยาและเสียกรุงครั้งสุดท้าย วัดนี้ก็เลยกลายเป็นวัดร้างไป และต่อมามีราษฎรได้กลับมาอาศัยอยู่ในสมัยแผ่นดินพระเจ้ากรุงธนบุรี จึงได้มีพระภิกษุมาอยู่จำพรรษา และกลับมาเป็นวัดร้างอีกครั้งเมื่อประมาณ 90 ปีที่ผ่านมา เมื่อกลับมาเป็นวัดร้างได้ประมาณ 20 ปีจึงได้มีคนเข้าไปขุดค้นหาสมบัติและพระเครื่องและได้พบพระเครื่องทั้งเนื้อชินและเนื้อดินเผา มีพิมพ์พระหลวงพ่อโต และพระเครื่อง ขนาดเล็กอีก เรียกกันว่า "พระวัดตะไกร" มีด้วยกันสามพิมพ์ คือ พิมพ์หน้าครุฑ เนื้อจากพระพักตร์มีจมูกใหญ่ยื่นออกมา มองดูคล้ายกับหน้าของครุฑ พิมพ์หน้ามงคล องค์พระจะดูชะลูดกว่า พระพักตร์ออกรูปไข่ และพิมพ์หน้าฤๅษี พระพักตร์มองดูคล้ายหน้าฤๅษี พระวัดตะไกรมีทั้งเนื้อชินและเนื้อดิน บางองค์มีลงรักปิดทองด้วยก็มี พระเนื้อชินนั้นมีการพบน้อยมากจึงไม่ค่อยนิยมเท่าเนื้อดินเผา